Atlasjet başkanından pazara yeni girecek kuruluşlara gözdağı! havayollarında fiyat karteli mi var?

Türkiye'de havayolu ulaşımında yasadışı kartel mi var? Bu kartel fiyatlarla oynayıp pazara yeni kuruluşların girmesini engelliyor mu?

Dünya gazetesinde 2 Mayıs cuma günü ve çeşitli havacılık kesiminin sitelerinde yayınlanan yazıda, Atlasjet yönetim kurulu başkanı Murat Ersoy şöyle demiş: "Pazara yeni bir oyuncunun girmesi halinde onu takibe alıp, büyüme şansına müsaade etmeyeceğiz".

Neden yalnızca yeni oyunculara karşı? Havada Kartel mi var?

Sağlıklı işleyen pazarlarda, her kuruluş her kuruluşa karşı yarışır. Yalnızca pazara yeni girenlere karşı değil! Pazardaki her kuruluş arasında fiyat, nitelik, ürün, hizmet yarışı olur. Bu yarıştan hem kuruluşlar, hem de tüketici yararlanır.

Atlasjet neden enerjisini yalnızca "yeni oyunculara" karşı yönlendiriyor da, pazarda çoktan varolan THY, Pegasus, Onur Haya Yolları gibi kuruluşlara karşı kullanmıyor? Yoksa bu kuruluşlar arasında bir fiyat karteli mi var?

Atlasjet'in "büyüme şansına müsaade etmeyeceğiz" tümcesindeki "etmeyeceğiz" çoğulu da böyle bir karteli mi belirtiyor?

Kartel Nedir?

Pazarda varolan kuruluşlar aralarında anlaşırlar. Pazarı paylaşırlar. Aralarındaki Fiyat, hizmet/ürün niteliğindeki yarışı en aza indirgerler. Böylece tüketici kazıklanır.

Nasıl "müsaade etmeyecekler"?

Atlasjet bunu nasıl yapacak? Bu açık değil.

Özellikle de kapitalizmin denetimsiz olduğu ülkelerde bu şu gibiyasadışı  yöntemler de kullanılıyor:

Aşırı ve Geçici Fiyat Kırma

Pazarda varolan kuruluşlar (atlasjet gibi), yeni bir kuruluş pazara girer girmez fiyat kırıyorlar. Bilet ederlerini, normalya yapmadıkları, uzun uzun zamanda sürdürülebilir olmayacak denli indiriyorlar.

Damping

Fiyatları bazen maloluş tutarının bile altına çekiyorlar (damping).Aradaki farkı varolan kaynaklarından karşılıyorlar. Bunu da, pazara yeni giren kuruluş artık dayanamayıp pazardan çekilene dek sürdürüyorlar. Genellikle de kaynakları eski kuruluşlara göre daha kısıtlı olduğu için, yeni kuruluş ilk havlu atan oluyor.

Hizmet Sağlayıcıları Paylaşmama

Hizmet sağlayıcılar ile yaptıkları gizli anlaşmalarla, yeni gelen kuruluşların bu hizmetlerden yararlanmalarını önlüyorlar. Örneğin bu yöntemi kullanan havayolu A, yeni gelen B kuruluşunun kendi çalıştığı yer hizmeti veren kuruluşla anlaşma yapmasını engelliyor. B kuruluşunun da seçenekleri azaldığı için o da daha pahalı hizmet veren kuruluşlardan hizmet almak durumunda bırakılıyor.

Yenilikçi ya da yeni karşıt ortadan kalkınca fiyat karteli çalışıyor, tüketici kazıklanıyor

Türkiye'nin en büyük havayollarından Atlasjet'in yönetim kurulunun başındaki kişinin, pazara gireceklere böyle açık açık gözdağı vermesi utanç verici bir durumdur. 

Türkiye'de pazarın sağlıklı işlemesinden ve tüketici haklarından sorumlu yetkililer, hava taşımacılığındaki kartel olasılığını incelemelidirler. Yoksa bundan hem ülke ekonomisi hem de tüketici zarar görmeyi sürdürecektir.