Muş'lu Emin Amca Almanya'ya 60 Göçer'i (roman) Nasıl Getirdi?

Emin amca ile rastlantı sonucu karşılaştım. Kravatsız takım giysisi ile, konuşkanlığı ile ilgimi çekti. "Nerelisin" diye sorduğumda "Muş'luyum" dedi. Oysa 3 kuşaktır Kocaeli'nde yaşarlarmış. Dedesi Muş'un Varto ilçesinden Kocaeli'ne göçmüş. Emin amca Kocaeli doğumlu olduğunu söyledi ancak ne babası, ne de kendisi Muş ile ilişkilerini kesmemişler. Orada toprakları varmış her yıl gidip yarıcıya verirlermiş.

1966 Varto Depremi sonrası

1960'ların ortası Almanya'ya göçün başladığı yıllar. Emin amca Kocaeli'nde kaynakçılık yaparmış. O sıralarda 1966'daki Varto depremi olmuş. Sonrasında Türk yönetimi evsiz, işsiz kalan Varto'lulara yardım amacıyla Almanya'ya göç konusunda öncelik tanımış. Sınavsız, tek koşul 25-35 yaşları arasında olmakmış. Emin amca da o sıralarda 35'ine yaklaşıyor. Bu öncelik haberini duyunca atlamış gitmiş Varto'ya, yazılmış Almanya kervanına...

Tarladaki Göçerlere Almanya Çekilişi

Hazır Varto'ya gelmişken Emin amca tarlasına bakmaya gittiğinde 200-300 kişilik bir göçer ya da çingene topluluğunun tarlasına çadırlar kurduğunu görmüş. Kadınların hasırcılıkla geçindikleri göçerler. Gidip konuştuğunda Urfa dolaylarından geldiklerini söylemişler.

Göçerlerin yoksulluğunu gördüğünde birden aklına 25-35 yaş arasına giren 60 göçeri de Almanya'ya işçi yazdırmak gelmiş. Hemen muhtar olan amca oğlunun yanına koşmuş. Amca oğluna düşüncesini açınca aldığı yanıt "sana ne onları Almanya'ya göndermekten, bırak uğraşma" gibisinden yanıtlar almış. Biraz daha konuşunca bu toptan geri çevirmeler bu kez işin "teknik yönden olmazlığına" yönelmiş. Muhtar bu kez "Ama Almanya'ya yazdırabilmek için Varto'da oturumlarının olması gerekir" demiş. "Bu kadar kişiyi oturur gösterebileceğimiz evleri nereden bulacağız" diyince Emin amca yarı yıkılmış ahırlarda oturur göstermeyi önermiş.  Gidip yeşil boya bulmuşlar, kapı numaraları yazmışlar, devlet görevlisi denetime geldiğinde görsün diye.

Sonunda devlet görevlileri gelmişler, göçerlerin "yaşadıkları evlere" bakmışlar. Oluru vermişler ve göçerlerden yaşları uygun olan 60 kişi Almanya'ya işçi olarak gitmiş...

40 Yıl Sonra....

Emin amca Almanya'da yıllarca çalıştıktan sonra emekli olmuş, Aydın'ın Didim ilçesinde kendisine bir yazlık almış. Yazlarını Didim'de geçirmeye başlamış.

Bundan 10 yıl kadar önce, Didim'de bir gün evisinin kapısının önünde 2-3 araba durmuş ve içinde 9-10 kişi çıkmış. "Emin Amca'nın evi burası mı" diye sormuşlar. İçeri buyur etmiş Emin amca ile karısı. Hemen pideciden pideler, ayranlar ısmarlanmış. Ancak Emin amcanın da içinde bir merak "kim bu kişiler" diye. Birkaç hoşbeşten sonra bu kişilerin Emin amca'nın 40 yıl önce Varto'dan Almanya'ya gönderdiği göçerlerin bazıları ve onların çocukları olduğu ortaya çıkmış. Araştırıp soruşturup Emin Amca'nın yazlığını bulmuşlar. Onların da yakınlarda yazlıkları varmış. Arabalardan halılar, TV, vb armağan olarak indirilmiş. Söyleşmişler.

Bu tanışmadan sonra Almanya'da da aralarındaki gelme gitmeler sürmüş. Varış havaalanına vardığımızda gece saat 12 falandı. Emin Amca göçerlerin çocuklarını bekliyordu. Kendisini arabaları ile gelip alıp Emin Amca'nın yaşadığı Almanya'nın Bielefeld kentine götüreceklerdi. Emin amca onlardan kendi çocukları gibi sözediyordu...